Is het normaal dat een kind van 5 jaar een onvoldoende scoort op een toets? Dat het kind in een speciaal ‘Oefen-Want-Jij-Kunt-Het-Nog-Niet-Zo-Goed-Groepje’ met de leerkracht aan een tafeltje gaat oefenen en herhalen? Hoe moet dat voelen, dat je vooral geconfronteerd wordt met je defecten? Hoeveel zin heeft dit kind om de volgende dag naar school te gaan en hoe ziet haar zelfbeeld er vanaf die dag uit? Dit onderwerp kwam vorige week langs op NPO2 onder de titel: ‘Tussen meten en weten’.
Verschillende professionals deden in dit TV-programma hun zegje over dit belangrijke onderwerp. Ze onderstreepten hun verhalen met een oproep: ‘Laten we met andere ogen naar kinderen kijken!’ Een onderwijsman uit Finland legde uit waarom die toetscultuur schadelijk is voor een gezonde ontwikkeling van kinderen. Een filosoof sprak over de ‘Afrekencultuur’ en hoe het anders kan. Een directeur van een VMBO in Amsterdam vertelde dat de docenten op deze school al vier jaar geen cijfers meer geven en hoe dat positief uitwerkt op het welbevinden en de motivatie bij deze jongeren. Een klinisch psycholoog vroeg zich hardop af: Wat meten we eigenlijk? Tussendoor zagen we een reportage van een democratische school in Soest, waar kinderen hun eigen pad mogen volgen en waar veel wordt buitengespeeld.
De ‘Meet & Weet-cultuur’ versmalt het onderwijs. Het les-aanbod in de scholen richt zich grotendeels op de basisvakken en binnen deze leergebieden komen hoofdzakelijk de onderwerpen aan bod die bevraagd worden in de toets. Dat is veel te smal onderwijs voor leergierige en nieuwsgierige kinderen! Zij willen meer ontdekken en ontvangen, dan dat wat gevraagd wordt voor de toets. Het meten beperkt zich tot een paar vaardigheden die nodig zijn voor het volgen van het voortgezet onderwijs.
Het is nodig dat we hier, met z’n allen, over nadenken. Laten we samen praten over de vraag: Welke kinderen willen we afleveren? Wat moeten we doen om ze wijzer en gelukkiger te maken? Hoe kunnen we de brede ontwikkeling stimuleren en alle, echt alle leerlingen, weer in hun kracht zetten en hoe realiseren we dat?
Op de laatste vraag hebben we een deelantwoord: Ga met ze naar buiten en zorg dat er tijdens het buitenspel in ieder geval ruimte is om te exploreren; elk kind op zijn eigen manier. Zo kunnen kinderen ontspannen en helpen we ze in hun kracht te zetten. Want echt: Het onderwijs kan beter!
